De relatie tussen mens en technologie is door de jaren heen sterk veranderd. Van eenvoudige gereedschappen tot complexe systemen, technologie heeft ons leven beïnvloed met kansen en uitdagingen. In deze snelle technologische tijd is het essentieel om te begrijpen hoe deze relatie ons persoonlijk en maatschappelijk beïnvloedt. Specifiek kijken we naar kunstmatige intelligentie (AI), met name op sociale media en hoe het, ondanks zijn voordelen, mogelijk invloed heeft op onze gevoelens van eigenwaarde, wat kan leiden tot minderwaardigheidscomplexen. Het is belangrijk op te merken dat deze invloeden vaak door de mens zelf worden veroorzaakt:
-
- Vergelijking op sociale media: Op sociale media delen mensen vaak alleen de foto’s waarop zij zichzelf op zijn best presenteren, dus op het moment dat zij er het best uit zien, nadat de foto bewerkt is. Dit beeld is geen juiste representatie van die persoon, alle ‘beautymistakes’ zijn eruit gehaald door modificatie. Hierdoor kunnen anderen zichzelf in een negatief daglicht zien omdat ze als ze in de spiegel kijken niet ‘perfect’ lichaam of gezicht zien. Deze selectieve weergave kan bijdragen aan gevoelens van minderwaardigheid bij anderen, omdat ze zich onbewust vergelijken met een vaak onrealistisch en geïdealiseerd beeld van het leven van anderen dat gevormd is door AI.
-
- Bewerkte beelden en schoonheidsnormen: Hoewel digitale bewerkingstools op sociale media met behulp van AI de mogelijkheid bieden om foto’s te perfectioneren, zijn het uiteindelijk individuen zelf die ervoor kiezen om deze tools te gebruiken om een geïdealiseerd beeld van perfectie te creëren. Het is de menselijke neiging om hun uiterlijk te manipuleren in overeenstemming met opgelegde schoonheidsnormen, die AI vervolgens overgenomen heeft als de geldende schoonheidsnormen. Hierdoor worden foto’s bewerkt door AI steeds meer naar deze standaarden waardoor het een sneeuwbaleffect creëert.
-
- Verstoring van zelfbeeld: Mensen hebben de vrijheid om actief filters en bewerkings-apps te gebruiken, die AI gebruiken om de foto’s en filmpjes te modificeren. Hierbij kiezen ze er zelf voor om dit te doen om een onhaalbaar ideaal van perfectie na te streven. Hierbij wijzen ze soms hun natuurlijke uiterlijk af. Dit kan leiden tot verstoringen in het zelfbeeld, waarbij het nastreven van een onbereikbaar schoonheidsideaal bijdraagt aan gevoelens van minderwaardigheid en ontevredenheid met het eigen lichaam of uiterlijk.
-
- Externe validatie: Individuen maken doelbewust de keuze om op sociale media externe validatie te zoeken. Dit houdt in dat ze goedkeuring en bevestiging van anderen nastreven, waardoor hun gevoel van eigenwaarde in sterke mate afhankelijk wordt van externe factoren. Hierbij gebruiken zij zelf vaak ook gemodificeerde foto’s en filmpjes die steeds vaker door AI bewerkt worden. Hierbij dragen ze bij aan het normaliseren van gemodificeerde foto’s, waardoor zij anderen hetzelfde gevoel geven wat zij zelf ook voelen als zij naar content van anderen kijken; gevoelens van minderwaardigheid.
Het is belangrijk om te begrijpen dat onze bewuste keuzes en gedragingen een grote rol spelen bij het verminderen van gevoelens van minderwaardigheid. Mensen kunnen actief stappen ondernemen, zoals hun aanpak van sociale media heroverwegen, realistische verwachtingen hebben en werken aan zelfacceptatie en zelfliefde. Door te erkennen dat we zelf verantwoordelijkheid kunnen nemen, kunnen we de negatieve invloed van sociale media en technologie op ons welzijn verminderen.